اگر به اتاقک خلبانان فکر کنیم  احتمالا اولین چیزی که به ذهنمان میرسد وجود هزاران دکمه در همه جای این اتاقک است. شاید برایتان پیش آمده باشد که وارد این اتاقک شده باشید. در این صورت قطعا از شلوغی این مکان کوچک متعجب خواهید شده اید. در ادامه ی مطلب در مورد جزییات این اتاقک اسرار آمیز بیشتر برایتان توضیح خواهیم داد.

 

 

 

هواپیما یک وسیله ی بسیار هوشمند و قدزتمند است که دارای سیستم های بسیار پیچیده ای نیز میباشد. هرچقدر هواپیما بزرگتر و پیشرفته تر باشد٫ نیازمند سیستم های کنترلی بیشتری نیز هست. بنابراین طبیعی به نظر میرسد که با حجم بالایی از دکمه در کابین خلبان که به ان کاکپیت گففته میشود روبرو شویم.

 

 

آیا همیشه از تمام این دکمه ها استفاده میشود؟

 

پاسخ قطعا خیر است. دکمه ها و سیستم های داخل کاکپیت صرفا برای یک پرواز نرمال نیستند و با توجه به تغییر شرایط پرواز ممکن است در موقعیت های مختلف مورد استفاده قرار بگیرند. برای مثال سیستم ضد یخ که تنها در فصول سرد سال و در شرایطی که بال ها و یا شیشه ی هواپیما یخ زده باشد مورد استفاده قرار میگیرد  و یا شرایط اورژانسی که بسیار از سیستم ها نیاز به بررسی و تغییر وضعیت پیدا میکنند این دکمه ها مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

 

تقسیم سیستم ها در دو طرف کاکپیت

 

به صورت کلی میتوان گفت تمام ابزارهایی که در سمت کاپیتان پرواز وجود دارد در کنار خلبان یکم نیز هست. اما در برخی هواپیماها برخی امکانات تنها در ساید کپتان وجود دارد. برای مثال معمولا عمل تاکسی کردن توسط خود کاپیتان انجام میگیرد. بنابراین ابزرهای کنترلی هواپیما برای تاکسی معمولا در سمت چپ کاکپیت قرار داده میشوند. (برای اطلاعات بیشتر در زمینه ی تاکسی کردن هواپیما میتوانید به مقاله ای تحت همین عنوان در سایت بست پایلت مراجعه نمایید)

 

سیستم اکسیژن رسانی

 

 

در مواقعی که کابین هواپیما دچار افت فشار میشود نیاز به اکسیژن رسانی برای تمامی سرنشینان بوجود خواهد آمد. در این شرایط ممکن است گمان کنید که چون کاکپیت محیط کوچکیست٫ اکسیژن در همه جای آن پخش شود٫ اما این موضوع درست نیست. زیرا خلبانان نیز در شرایط افت فشار مانند دیگر سرنشینان از ماسک های مخصوص اکسیژن استفاده میکنند. اما این ماسک ها به گونه ای طراحی شه اند که مانع صحبت خلبانان با یکدیگر و یا با برج مراقبت نشوند.

 

 

پوشش ویژه صندلی ها

 

شاید برایتان جالب باشد که بدانید پوشش صندلی خلبانان از پشم گوسفند است. دلیل استفاده از این نوع پوشش نیز به دلیل ویزگی های منحصر بفرد آن است. اما در برخی هواپیماهای قدیمی تر پوشش چرم نیز دیده میشود که به نسبت پشم گوسفند راحتی کمتری دارند.

 

تعداد صندلی ها

 

معمولا در کابین خلبانان شاهد سه عدد صندلی هستیم. دو عدد در جلو یک عدد در پشت. صندلی های جلو مخصوص خلبانانی است که مسئول و  هدایتگر آن پرواز هستند. در سمت چپ کاپیتان و سمت راست خلبان یکم مینشینند. صندلی پشتی نیز مخصوص مهمان و یا ناظر پرواز است. این ناظر میتواند استاد خلبان٫ دانشجو ٫ مهندس پرواز  و یا مسئول بررسی مسیر های پروازی باشد. شاید برای شما هم پیش امده باشد که برای بازدید از اتاقک خلبانان اجازه پیدا کرده باشید. معمولا برای این کار نیاز به همانگی با خلبان خواهید داشت که معمولا این اجازه  در فاز تیک آف و لندینگ به دلیل حساسیت هایشان داده نمیشود.

 

 

خوردن و آشامیدن در کاکپیت

 

به صورت کلی میتوان گفت که خلبانان برای صرف غذا از کاکپیت خارج نشده و همانجا  غذا میخورند. اما در سالهای اخیر به این دلیل که  ریخته شدن مایعات بر دستگاه های موجود در کاکپیت باعث بوجود امدن مشکلات جدی در سیستم های هواپیما شده است٫ خلبانان اجازه ی نوشیدن مایعات در جایگاه خودرا ندارند. همچنین استعمال دخانیات برای تمامی پروازها ممنوع اعلام شده است. حتی اگر پرواز خیلی طولانی باشد باز هم خلبانان اجازه ی سیگار کشیدن نخواهند داشت.

 

 

اتاق استراحت

 

طبق قوانین سازمان هواپیمایی جهانی ٫ ICAO ٫ تمام خدمه ی پرواز دارای محدودیت زمانی برای این امر میباشند. به این صورت که هیچ کدام از خلبانان و یا مهمانداران نمیتوانند بیشتر از هشت ساعت در یک روز در پرواز مسئولیت داشته باشند. به همین منظور ٫ در پرواز های طولانی مثل پروازهایی که از ایران  به قاره ی استرالیا انجام میشود٫ معولا دو گروه از خدمه اعزام میشوند که پس از هشت ساعت٫ تیم دوم بر سر کار بیایند. در این حین تیم اول میتوانند در اتاقک های مخصوص که دارای تخت و سرویس بهداشتی میباشند استراحت کنند.

 

 

آتش سوزی در کاکپیت

 

 

چنانچه در هر مرحله ای در پرواز ٫ کابین خلبانان دچار آتش سوزی و یا دود شود٫ خلبان میبایست سریعا اقدام به فرود اضطراری کند. حتی اگر مقدار دود ناچیز باشد. برخی مواقع نیز این اتفاق پیش از تیک آف و در مرحله ی تاکسی رخ میدهد٫  در این صورت خلبان بلافاصه میبایست هواپیمارا متوقف کرده و واحد کنترل پرواز را از این موضوع آگاه کند.

 

 

سروصدای کاکپیت

 

از آنجایی که هواپیما دارای سیستم های بسیار زیادیست ٫ در صورت بوجود آمدن مشکل در هریک از این سیستم ها٫ اخطارهایی از جانب هواپیما به خلبان داده میشود. برخی از این اخطارها به صورت چراغ هستند. یعنی در صورت خرابی یا نقص فنی در یک سیستم٫ چراغ مربوط به آن روشن خواهد شد. اما برخی از سیستم ها در صورت نقص فنی اخطار هایی به صورت صدا به خلبان خواهند داد. این امر بستگی به حساسیت وضوع دارد. برخی از این صداها انقدر بلند هستند که به هیچ عنوان نمیتوانید آن را نادیده بگیرید. برای مثال زمانی که هواپیما رو به استال میرود ٫ صدایی داخل کابین ایجاد میشود که خلبانان صدای یکدیگر را نیز به سختی میشنوند! (چنانچه مایلید در زمینه ی استال هواپیما اطلاعات بیشتری بدست آورید میتوانید به بخش مقالات آیرودینامیک در سایت بست پایلت مراجعه نمایید)

 

 

به صورت کلی میتوان گفت تمام ابزارهایی که در سمت کاپیتان پرواز وجود دارد در کنار خلبان یکم نیز هست. اما در برخی هواپیماها برخی امکانات تنها در ساید کپتان وجود دارد. برای مثال معمولا عمل تاکسی را خود کاپیتان انجام میدهد. بنابراین ابزرهای کنترلی هواپیما برای تاکسی معمولا در سمت چپ کاکپیت قرار داده میشوند.